ملاير
ملاير از شهرستان‌هاي جنوبي استان همدان است كه در فاصله ۴۱۸ كيلومتري تهران قرار گرفته است. ملاير آب و هواي معتدل كوهستاني دارد. حمد الله مستوفي مي‌نويسد «كه نهاوند صد پاره ديه است به سه‌ناحيت ملاير، اسفيدهان و جهوق (جيقوق). در مورد وجه تسميه ملاير اقوال مختلفي ذكر كرده‌اند از جمله در زمان مادها در اين منطقه با روشن كردن آتش بر روي تپه‌ها و كوهها اخبار را به ساير مناطق مي‌رساندند و از اينرو، اين منطقه را «مِل‌ْ آگر» به معني تپه آتش «تپه‌هاي آتش» مي‌ناميدند. منطقه‌اي كه امروزه شهرستان ملاير ناميده مي‌شود، از زمانهاي بسيار دور ناحيه‌اي آباد بوده است. اسامي بعضي از روستاها مانند مانيزان، گوراب و آثاري چون تپه نوشيجان و دژ گوراب حاكي از قدمت تاريخي اين منطقه است. بناي شهر فعلي ملاير با حكومت فتحعلي شاه قاجار در سال ۱۱۸۸ هجري مقارن است كه توسط محمد علي ميرزا دولتشاه احداث شد و نخست بنام باني آن دولت آباد خوانده مي‌شد كه پس از انقراض سلسله قاجار، در زمان حكومت خاندان پهلوي به ملاير تغيير نام يافت .
