محلات
محلات در جنوب غربی تهران ودر فاصله ۲۶۲ کیلومتری آن قرار دارد و یکی از شهرستانهای استان مرکزی محسوب می‌شود که در جنوب شرقی آن واقع گردیده است این شهر از طرف شمال به قم و آشتیان و از طرف جنوب به اصفهان و گلپایگان و از طرف غرب به خمین واراک و از طرف شرق به دلیجان محدود می‌‌باشد مساحت این شهرستان ۳۷/۲۰۷۹ کیلومتر مربع برابر با ۱/۷ درصد کل استان با تراکم نسبی ۲۱ نفر می‌‌باشد شهرستان محلات دارای ۲ شهر، یک بخش مرکزی و۲ دهستان به نام‌های دهستان باقرآباد (با ۴۸ آبادی و ۱۵۰۰ خانوار) و دهستان خورهه (با ۱۳ ابادی و ۹۹۲ خانوار) و در مجموع دارای ۶۱ آبادی (در سال ۱۳۷۰) بوده است .
جغرافیای اقلیمی :
عرض جغرافیایی این شهر ۵۳ درجه و ۲۳ دقیقه شمالی و طول جغرافیایی آن برابر با ۵ درجه و ۳۰ دقیقه شرقی است. ارتفاع آن ۱۷۴۷ متر از سطح دریا می‌‌باشد این شهرستان از جانب شمال به جنوب گسترده شده است که تصور می‌رود علت آن مسطح شدن زمین در این جهت باشد شهرستان محلات به دو قسمت محلات علیا و محلات سفلی تقسیم می‌شود که چشمه همیشه جوشان و چنارهای سربه فلک کشیده زینب بخش محلات علیا و زمینهای کشت گلهای متنوع و رنگارنگ زینت بخش محلات سفلی می‌‌باشد محصور بودن بین کوهستانی محلات را تا حدودی از تغییرات ناگهانی دما مصون داشته و اثر عوامل مختلف آب و هوایی نوعی آب و هوای کوهپایه‌ای را برای شهر به ارمغان آورده است بطور کلی این شهرستان دارای تابستان‌های خنک و زمستان‌های سرد (البته نه شدید) است، گرمترین ماه سال مرداد با میانگین دمای ۲۱ درجه سانتیگراد و سردترین ماه سال دی ماه با میانگین دمای -5 درجه سانتیگراد می‌‌باشد و میانگین بارش سالیانه برف و باران در این شهر طبق آمار موجود ۲۸۰ میلیمتر است .
شرایط اجتماعی :
جمعیت کل شهرستان (در سال ۱۳۷۰) ۴۳۸۳۳ نفر، که از این میان ۲۲۸۳۱ نفر مرد و ۲۱۰۰۲ نفر زن با نسبت جنسی ۷۱/۱۰۸ بوده‌اند. در نقاط شهری محلات ۳۲۹۳۶ نفر (۱۷۰۸۵ نفر مرد و ۱۵۸۵۱ نفر زن با نسبت جنسی ۵۵/۱۱۱ زندگی می‌‌کردند تعداد خانواده‌های شهرستان محلات ۱۰۳۹۵ مورد بوده که از این میان ۵۳۶۹ خانوار با سواد و ۱۳۹۴ خانوار بی سواد بوده‌اند ضریب رشد سالیانه جمعیت این شهرستان در طی سالهای (۷۰-۶۵) ۹۲/۰ در صد بوده است.
شرایط قومی :
پدیده‌های جغرفیایی منجمله جهت گیری کوهها نقش عمده‌ای در ارتباط با خارج و سیر تکامل سیاسی و اقتصادی و حفظ یک منطقه از تهاجم بیگانگان را دار است جهت گیری کوهها در اطراف محلات و واقع شدن این شهر در بین کوهها موجب شده تا مردم شهر محلات کمتر مورد تهاجم اقوام بیگانه قرار گیرند. در نتیجه از نظر ظاهری حالت متفاوتی بانقاط دیگر منطقه و مخصوصا" شمال شهرستان ارند بدون شک نمی‌توان تأثیر آب و هوای کوهستانی و زندگی در یک ناحیه نسبتا" مرتفع (ارتفاعات شهر محلات از سطح آبهای آزاد حدود ۱۸۰۰ متر است) را در خصوصیات جسمانی مردم شهر محلات بدون تأثیر دانست رنگ پوست غالب مردم در شهر محلات نسبتا" سفید موها نسبتا" نرم و رنگ چشمهای غالب مردم قهوه‌ای روشن، جمجمه نسبتا" پهن و قد نسبتا" بلند و کشیده است، این خصوصیات درمردم روستاهای این شهرستان و مخصوصا" روستاهایی که در دشتها واقع شده‌اند متفاوت است زیر رنگ سفید پوست فقط در مردم شهر محلات که از یک آب و هوای لطیف بهره مند هستند مشاهده می‌شود و رنگ پوست در روستاهای منطقه مرود مطالعه به تیرگی گرایش پیدا می‌کند
موقعیت اقتصادی :
کاشت انواع محصولات کشاورزی همچون: گندم، ج.، نخود، لوبیا، کنجد، عدس، گردو، بادام، فندق، انگور، انار، سیب، گلابی، زردآلو، سنجد، خربزه، گوجه فرنگی، بادمجان، هندوانه، پنبه، تخم آفتابگردان و پیاز رایج است و این شهرستان از شهرستانهای مستعد برای تولید انواع محصولات باغی و کشاورزی و صیفی است، علاوه بر مصرف خود شهرستان و روستاها و بخش‌های تابعه به بیرون از شهرستان نیز صادر می‌کند. دامپروری: پرورش انواع دام از قبیل گوسفند، گاو- بز، میش، گوساله در روستاهای محلات رایج و با توجه به مستعد بودن مراتع این شهرستان و سرسبزی آن در فصول معتدل و گرم سال، تولید محصولات لبنی و دامها این شهرستان بسیار قابل توجه است و رونق خوبی دارد .
((گل و گل کاری در محلات)) هنر گلکاری و پورش گل به عنوان یک فعالیت اقتصادی در ایران به آغاز قرن حاضر و حدود ۱۳۰۰ برمی گردد و شهر محلات به عنوان پایه گذار، ایجاد کننده و توسعه دهندة این صنعت، نقش پر اهمیت و ویژه‌ای داشته است سالانه علاوه بر دو میلیون علاوه گلدان و بیست میلیون شاخه گل در سطح ۹۰۰ هکتار اراضی و گلخانه‌های شیشه‌ای و پلاستیکی شهرستان محلات تولید و به دو ستراران گل در سطح کشور و خارج از کشور و خارج از کشور عرضه می‌شود. دلایلی را که می‌توان برای پرورش گل در محلات نام برد به قرار زیر است: ۱._ از قدیم الایام در این منطقه نوعی گلایل وحشی و بومی وجود داشته که در میان مزارع این شهرستان می‌‌روئیده است. ۲._ اعتدال نسبی آب و هوا و عدم وجود تغییرات و تنش‌های شدید طبیعی در طول سال. ۳._ وجود علاقه و مهارت و بینش لازم جهت پرورش گل در منطقه. انواع گل در محلات : الف: گلهای آپارتمانی: شامل ۲۰ گونه که برخی از آنها عبارت‌اند از: انواع پیتوس، آلکونها، کرتن، دیفین باخیا، انواع فیلکوس(ابلق) پیرومیا(پیله). ب: گلهای شاخه‌ای: شامل ۱۹ گونه که برخی از آنها عبارت‌اند از، گلایل میخک، زنبق، انواع پیلوم، ارکیده، کوکب، جعفری، همیشه بهار، انواع داودی، ژرویرا، آمالیس. انواع درختچه‌های زینتی: الف: کاغذی مانند: رز – نسترن- نخل زینتی- محبوب شرب – کاردینا. ب: نشاء و بذر: میمون – صدفی- انواع بنفشه- اطلسی خارجی و ایرانی، پریوش. ج: انواع نهال: نهال گیلاس- نهال هلو- نهال گردو- اقاقیا، زلزالک، آناناس .
موقعیت معیشتی :
در گذشته این شهر تنها در امر کشاورزی فعال بوده است هنر گلکاری و پرورش گل به عنوان یک فعالیت اقتصادی در ایران به آغاز قرن حاضر و حدود ۱۳۰۰ باز می‌گردد و شهر محلات به عنوان پایه گذار ایجاد کننده وتوسعه دهنده این صنعت نقش پر اهمیت و ویژه‌ای داشته است. سالانه افزون بر ۲ میلیون عدد گلدان و ۲۰ میلیون شاخه گل در سطح ۹۰۰ هکتار از اراضی و گلخانه‌های شیشه‌ای و پلاستیکی شهرسان محلات تولید و به دوستداران گل در سطح کشور و خارج از کشور عرضه می‌شود. بجز بخش کشاورزی بخش خدمات ومشاغل تولیدی نیز در این منطقه دارای اهمیت می‌‌باشد مثل کارخانه‌های سنگبری سنگهای تراورتن، چینی، مرمریت و گرانیت که این شهرستان از نظر معادن یکی از نقاط معروف ایران به شمار می‌رود. همچنین کارگاههای کوچک و بزرگ تریکوبافی صنعت قالی بافی، کارخانه رب گوجه سازی و کمپوت سازی، از دیگر امکانات معیشتی این شهرستان به شمار می‌‌ایند در کنار موارد ذکر شده به علت چشمه آبگرم معدنی، محلات در فصول مساعد جاذب تعداد بسیاری از ایرانگردان می‌‌باشد .
توریسم در محلات :
یکی از شهرستانهای جنوبی استان مرکزی است که بسیاری از ظرفیت‌های تاریخی و طبیعی آن ناشناخته مانده است. البته این ناشناختگی صفت عامی است که دیگر شهرستانهای این ناحیه و کل استان را شامل می‌شود. شهرستان محلات یکی از کانونهای تاریخی منطقه بوده و دارای آثار کهن‌ترین ادوار تاریخی تادوران اخیر می‌‌باشد. کاخ‌ها - آتشکده‌های قبل از اسلام - قلعه‌ها - تأسیسات آبیاری کهن - مساجد و امامزاده‌ها - تکیه‌ها - منازل و کاروان سراهای قدیمی و درختان کهنسال از جمله آثار تاریخی در خور توجه این منطقه است. افزون بر این شهرستان محلات به سبب شرایط جغرافیایی خاص دارای جاذبه‌ها وامکانات طبیعی و اقتصادی فراوانی همچون سر چشمه - چشمه‌های معدنی وآبگرم فراوان - کشتزارهای گوناگون گل و غارهای متعدد می‌‌باشد .
