شبستر یکی از شهرهای غربی استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان شبستر است. این شهر در ۳۰ کیلومتری صوفیان و ۶۰ کیلومتری تبریز واقع شدهاست. شیخ محمود شبستری صاحب مثنوی گلشن راز زادهٔ شبستر است.
پیشینه شبستر:
برپایهٔ اسناد و آثار تاریخی همچون تپهٔ حسنلو در روستای دیزجخلیل و کولتپه در قرهتپه ثابت شده که منطقهٔ شبستر پیش از ورود آریاییها به فلات ایران مسکونی بوده و حکومتهای محلی اورارتو و ماننا بر این منطقه تسلط داشتهاند. همچنین آرامگاه شیخ محمود شبستری درگذشتهٔ سال ۷۲۰ هجری در شبستر قرار دارد و نیز تیمور لنگ پس از فتح تبریز در سال ۷۷۸ هجری وارد شبستر شده و در این باره مینویسد:
« در روزهای آخر جنگ تبریز، شیخ مسعود نوهٔ شیخ محمود شبستری از شبستر نزد من آمد و مثل دیگران شفاعت سکنهٔ تبریز را کرد و از من خواهش نمود که بعد از غلبه بر تبریز، شهر را مورد قتلعام و تاراج قرار ندهم و چون قسمتی از سکنهٔ شهر یعنی اهالی محلهٔ شام بر سلطان احمد شوریدند، دورهٔ جنگ کوتاه شد. من از اینکه تبریز را گشودم و از قتلعام و تاراج صرفنظر نمودم، قبل از اینکه وارد آذربایجان شوم، میل داشتم که اگر روزی قدم به آن کشور گشودم، به شبستر بروم و بر سر مزار شیخ محمود شبستری فاتحه بخوانم و برای وی طلب آمرزش کنم؛ چون آن مرد نیکوکار بر گردن من حق داشت؛ زیرا من از خواندن کتاب او بهنام گلشن راز خیلی چیزها آموختم و شیخ محمود شبستری در آن کتاب مرا با اسرار ازلی و ابدی آشنا کرد. کتاب او با اینکه کوچک است، اما چون گوهر میباشد و با وجود کوچکی قیمت بسیار دارد.
فرهنگ شبستر:
شبستر زادگاه شاعران و عارفان بسیاری نظیر شیخ محمد خیابانی و میرزا علی معجز شبستری است. شیخ محمود شبستری صاحب آثاری همچون حقالیقین، سعادتنامه و مثنوی گلشن راز از مهمترین مشاهیر این شهر محسوب میگردد؛ به گونهای که مرتضی مطهری در کتاب اسلامشناسی راجع به وی مینویسد:
« شیخ محمود شبستری آفرینندهٔ منظومهٔ عرفانی بسیار عالی موسوم به گلشن راز بوده که این اثر یکی از کتب بسیار عالی بهشمار میآید و نام سرایندهٔ خویش را جاوید ساختهاست.
جمعیت شبستر:
جمعیت شبستر برپایهٔ آخرین نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ خورشیدی بالغ بر ۱۳٬۸۵۷ نفر بوده که از این تعداد، ۷٬۰۸۰ نفر مرد و ۶٬۷۷۷ نفر زن بودهاند. همچنین ۱۱٬۶۴۱ نفر از ساکنان شهر باسواد و ۱٬۰۵۱ نفر بیسواد بودهاند. برهمین اساس، شمار خانوارهای شبستر ۳٬۹۸۹ خانوار بوده و بهعنوان هفدهمین شهر استان آذربایجان شرقی شناخته میشود
