محل استقرار
گنبد غفاریه واقع در قسمت شمال غربی شهر مراغه ، کنار رودخانه صوفی چای می باشد.
پیشینه تاریخی
گنبد غفاریه بین سال های 725 و 728 هجری قمری ، در زمان حکومت ایلخانیان بنا شده است. با توجه به مطالبی که در متون تاریخی وجود دارد ، عارفی به نام نظام الدین احمد بن حسین الغفاری در زمان فرمانروای سلطان یعقوب بن حسن بیگ آق قویونلو ، هنگام بازگشت از حج ، عمارتی در نزدیکی این بنا احداث کرد و املاک و باغی جهت مصارف آن وقف نمود ، به همین جهت این عمارت و بناهای وابسته و همچنین برج مذکور به نام وی به غفاریه مشهور شد.
بنیانگذار و بانی
این بنا توسط سلطان ابوسعید بهادرخان ساخته شده است.
سبک معماری
ورودی بنا به سمت شمال قرار گرفته است که دارای یک طاق نمای بزرگ و دو طاق نمای باریک و بلند جنبین می باشد. گنبد غفاریه به شکل مربع آجری می باشد که روی سکو و بالای دخمه ای تاسیس شده است و چهار گوشه آن به وسیله ستون هایی که دارای تزئینات آجری می باشد، تزئین شده است. در ضلع جنوبی ، شرقی و غربی بنا از نشانی به نام چوگان دار استفاده شده است که هویت بنای غفاریهبا آن مشخص می شود. بر بالای در ، کتیبه ای در دوسطر وجود دارد و بر بالای طاق ، کتیبه ای دیگر است . طاق نمای مرکزی از ترکیب آجر و کاشی های الوان سیاه و سفید و فیروزه ای تزیین شده است و دارای دو کتیبه به خط ریحان می باشد.
اهمیت ملی و جهانی
این بنا با شماره 137 به ثبت ملی رسید.
جاذبه های گردشگری مجاور
گنبد کبود در فاصله 1 کیلومتری ، برج مدور ، گنبدهای مراغه و گنبد سرخ در فاصله 2 کیلومتری ، رصدخانه مراغه در فاصله 3 کیلومتری این بنا قرار گرفته است.