محل استقرار
سایت موزه عصر آهن تبریز در شمال، شمال شرقی و شمال غربی مسجد کبود قرار دارد.
توصیفات اولیه
طول این محوطه 276 متر عرض آن به طور متوسط 102 متر و مساحت آن 28290 متر مربع می باشد. این مزه یکی از شگفت آور ترین موزه های کشور است که اجسادی با قدمت چهار هزار سال همراه با لوازم زینتی دارد.
کاشف
این محوطه طی خاکبرداری های سال 1376 به وسیله شرکتهای طرف قرارداد شهرداری شکل گرفته و طی همان سال با شناسایی آثار گورستان هزاره اول میلاد و پس از بازدیدها، گمانه زنی ها و کاوش به عنوان یک محوطه باستانی دارای اثار به ویژه دوره آهن با شاخص اسکلت های مدفون همراه با سفالهای خاکستری و نخودی و قرمز و اشیای فلزی شناخته شده است. علت نامگذاری این مکان به نام سایت موزه این است که بعد از انجام کاوشهای لازم هیچ تغییری در سایت صورت نگرفته است.
آثار و اشیاء موجود
دراین محوطه گورهایی دیده می شود که برخی ساده و برخی دیگر نیز به شکل مربعی هستند. در گورستان های مربعی شکل اجساد کودکان با اسباب بازی هایشان مدفون است و در دیگر گورها زنان و مردان با لوازم مرتبط به خود مانند زیورآلات و ابزار جنگی خود مدفون اند. البته وجود تفاوت طبقاتی در بین اجساد مشهود است چرا که تفاوتی در نوع اشیاء مدفون شده در کنار اجساد وجود دارد. همچنین با توجه به اشیای مدفون شده می توان به اعتقاد آنها به جهان پس از مرگ و زنده شدن مردگان پی برد. نشانه ها حاکی از این است که افراد در این دوران به آیین مهر پرستی اعتقاد داشتند چرا که در کنار اجساد ظروف سفالی به همراه غذا وجود دارد و همچنین دفن انها به شکل جنینی یا چمباتمه ای و سمت محل قرار گرفتن انها به طرف آفتاب است.به بیان دیگر اجسادی که قبل از ظهر دفن شده اند به سمت شرق و اجسادی که بعد از ظهر دفن شده اند به سمت غرب بوده اند. اماا صورت آنها بدون توجه به سمت بدن رو به شمال قرار گرفته است. این موزه 8 متر پایین تر از سطح خیابان است و به دلیل بالا بودن آب های زیرزمینی و مسیرهای رودخانه ای و حفر چاه های ختنگی این محوطه بسیار مرطوب است و برای از بین بردن رطوبت سایت از فن های تهویه استفاده می شود و نیز درهای موزه برای گردش هوا باز نگه داشته می شود. هر چند که اجساد و محل دفن شان در تابوت های شیشه ای نگهداری می شود.
جاذبه های گردشگری مجاور به این مکان
مسجد کبود در2 کیلومتر و خانه مشروطه در 5 کیلومتری این مکان تاریخی قرار دارد.
